Osmanlı Padişahlarında İftara katılma geleneği

Belli bir tarihe kadar Osmanlı Padişahları genelde iftar davetlerine gitmez tam tersi Sarayda iftar davetleri verirlerdi.
Fakat İkinci Mahmud, özelikle Vaka-i Hayriye olayından sonra halka daha iç içe olmak ve fes ve pelerin giydiği için“Gavur Padişah” imajını da silmek için ilk defa halkın iftar davetlerini kabul ettiği gözleniyor.
Sultan 2. Mahmut zamanında ilk defa iftar topu Kız Kulesi’nden ve Rumeli Hisarı’ndan atılmaya başlandı. 2. Mahmut’a kadar. Padişahlar hep dev iftar sofraları ile bilinir. Halkı saraya çağırırdı. İşte ilk kez 2. Mahmut iftarda davet üzerine bir yerlere gitmeye başlamış ve bu gelenek devam etmiştir.
Padişah 2.Mahdutla katıldığı iftar sofralarındaki zenginliği ve bazen de aşırıya kaçan iftarları görünce Ramazan tembih nameleri yayınlanmaya bu dönemde başladı. Bu ayın kıymetine binaen halkın dikkat etmesi gereken bir takım kuralları ihtiva ediyordu.
İşte tembih namalerde yazılan ikazlar!
• Ramazan tembihnamelerinde padişahın halkın arasına karışıp selâtin camilerinde namaz kılacağı ve asker-sivil halkın durumunu doğrudan görmek için tebdil-i kıyafet edeceği, tanıyanların padişaha doğal ve saygılı davranmaları gerektiği belirtilmiştir.
• Ramazan iftar sofralarının kesinlikle aşırıya kaçmayacak şekilde olmasına azami gayret gösterilecek daha çok ikram değil daha çok fakirin sofrada olmasına dikkat edilecekti.
• Tembihnamelerde beş vakit farz namazın camilerde cemaatle kılınması ilan edilmiştir.
• Mazereti olmayanlar hariç bütün Müslümanların oruçlu olması, görevli olanlar hariç herkesin yatsı namazına camilere gitmesi, teravih vaktinde berber, tütüncü ve diğer dükkânlarda oturanların “te’dip ve tekdir” olunacakları bu tembihnamelerde belirtilmiştir.
• Ramazan ayı ve birtakım ibadetlerin yerine getirilmesi ile ilgili maddelerle birlikte sosyal ortamlarda kadın ve erkeklerin hususan dikkat etmeleri gereken âdâba yönelik maddeler de tembihnamelerde belirtilmiştir.
• Gayri Müslimlerin gündüzleri umumi mekânlarda yemek yememeleri, su, sigara vesaire içmemeleri de bu tembihnamelerin maddeleri arasındadır. Ramazan tembihnameleri mahalle imamları, muhtarlar tarafından halka duyurulurdu.
• Tembihnamede belirtilen hususlara dikkat edilmediği durumlarda devlet görevlileri tarafından cezalandırmalar yapılırdı.